Miejska Biblioteka Publiczna im. Zofii Urbanowskiej w Koninie
Wernisaż: 28 maja, g. 17:30
Wystawa czynna do 30 czerwca
Wstęp wolny
Galeria CKiS Wieża Ciśnień i Miejska Biblioteka Publiczna im. Zofii Urbanowskiej w Koninie zapraszają na wystawę zatytułowaną „Na szkle” z kolekcji Włodzimierza Kubackiego.
Otwarcie ekspozycji we wtorek 28 maja o 17:30 w MBP w Koninie (ul. Dworcowa 13). Wystawa czynna będzie do 30 czerwca. Wstęp wolny.
O wystawie:
Malarstwo na szkle, kojarzone dzisiaj powszechnie z Podhalem, sięga swoimi korzeniami XIII-wiecznego Bizancjum. Stamtąd przez Włochy i dzięki Cesarstwu Habsburgów rozprzestrzeniało się w Europie Środkowej i Zachodniej. Zawsze było związane z lokalnie usytuowanymi hutami szkła. Zanikło w drugiej połowie XIX wieku na skutek upowszechnienia się i popularności barwnych litografii i oleodruków.
Obrazy na szkle, tak charakterystyczne w wystroju góralskich mieszkań, zostały zauważone przez etnografów (ludoznawców) i pierwszych kolekcjonerów pod koniec XIX wieku. Początkowo badacze klasyfikowali je do rodzimej twórczości, jednak okazało się, że technika ta została zaimportowana ze Słowacji, Moraw, Czech i południowych Niemiec.
W listopadzie 1917 roku w Krakowskim Towarzystwie Sztuk Pięknych na „Wystawie Ekspresjonistów Polskich” pokazano 28 prac na szkle z kolekcji prywatnych jako przykład poszukiwań nowoczesnego stylu narodowego w odradzającym się państwie polskim.
Coraz trudniej odnajdywane w góralskich chatach (Bronisław Piłsudski) obrazy te trafiały do kolekcji prywatnych, skąd w okresie międzywojennym znalazły się głównie w zbiorach Muzeum Tatrzańskiego i Muzeum Przemysłowego w Krakowie.
Pod koniec lat 40. XX wieku zorganizowano w Zakopanem kursy malowania na szkle pod kierunkiem Antoniego Buszka. W latach 50. Ministerstwo Kultury zleciło Helenie Roj-Kozłowskiej prowadzenie kursów malowania dla dzieci i młodzieży z Podhala. W tym czasie w zakopiańskim Liceum Technik Plastycznych zaczęto uczyć techniki, zasad kompozycji obrazów na szkle. Takie kursy są kontynuowane do dziś w wielu ośrodkach, szkołach, domach kultury m.in. w Muzeum Regionalnym w Rabce czy Młodzieżowym Domu Kultury „Jutrzenka” w Zakopanem.
W malarstwie tym – dawnym i współczesnym – dominują wizerunki świętych i wykorzystywane są tematy wpisane w obrzędowość religijną. Nieco rzadziej pojawią się treści świeckie: zbójnicy, portrety pięknych góralek (frajerek) czy sceny rodzajowe z życia codziennego.
Charakterystyczne cechy dawnych obrazów na szkle to kontur postaci wykreślany kolorem czarnym lub białym i żywe barwy: granat, czerwień, niebieski, żółty, zielony i biały.
(Włodzimierz Kubacki)
